A Copa Mundial (WK) 2014

De beste ideeën worden gesmeed op een feestje, de meest impulsieve ook. Een dag later reis ik met drie Chilenen, Carlos, Maikel en Oscar naar Brazilie. Het is het begin van een groot avontuur. Liftend van Chile naar Brazilie; 5000 kilometer autoweg en een dagelijkse discussie wie het WK zal winnen; Nederland of Chile. Het WK 2014 is begonnen!

Aanvankelijk was ik helemaal niet van plan om Brazilie te bezoeken gedurende het WK. Was ik er juist op tegen. Er is zoveel geld gestopt in het bouwen van grote en nog grotere voetbalstadions. Met het geld van en voor de burgers. Het geld wat zo hard nodig is op het gebied van onderwijs, gezondheid en infrastructuur. Er ontstaat een brede protestbeweging tegen het sociale onrecht maar het WK vindt plaats - ''Si o Si''. Wat rest is de trots van de Braziliaanen, er zal gefeest worden en ook bij mij begint het te kriebelen, en helemaal omdat het per autoweg bereikbaar is. De duizenden autos die via San Pedro de Atacama de grens oversteken (op dat moment de enige grensovergang die open is) voeden dat gevoel. Ook heb ik zin in een nieuw avontuur. Een baantje in een restaurant in San Pedro de Atacama gaat op het laatste moment niet door en dan ontmoet ik Carlos en Maikel op een van de beruchte Carniseros. We dansen, drinken, lachen en zij vertellen over hun aanstaande reis naar Brazilie. Met de minuut word ik enthousiaster. En dan ontstaat het idee om met ze met ze reizen. De jongens verleggen met Oscar, de derde musketier, en ik ga naar Calama (stad) voor nieuwe lenzen en een fotocamera. Onderweg ontvang ik een telefoontje, de reis gaat door! ''Drie Chilenen en la Holandesa'' is een feit! En ik vind een nieuwe camera!

We vertrekken vanaf San Pedro de Atacama. We vinden een Chileense chauffeur die ons mee wil nemen, alle vier. We brengen het leuk dat het gezellig voor hem is, de chauffeur antwoordt dat hij niet van praten houdt. En als hij vraagt of het me stoort dat hij een sigaret opsteekt, geeft hij aan dat daar de deur is. Hij is duidelijk zijn 'huis'regels aan het stellen. We beklimmen de vrachtwagen en vertrekken. Het uitzicht onderweg is ongelooflijk en de beleving hiervan is vanuit de vrachtwagen heel anders dan vanuit een bus. We trekken de complete de Salar de Tara door. Bij Pasa Jama steken we de grens naar Argentinie over. Het lijkt er even op dat we niet verder komen. De douane wil het kenteken van ons vervoersmiddel weten. We leggen uit dat we die niet hebben, omdat we liften. Zij geven aan dat zonder kenteken, ze ons geen visum voor Argentinie geven. Uiteindelijk vinden we vier Fransen die met particuliere autos reizen. Op papier worden we bij ze ingeschreven, de paspoorten worden gestempeld en triomfantantelijk lopen we naar Argentinie. Bureaucratie, en iedereen ziet het.
We vinden onze Chileense chauffeur die inmiddels maar blijft praten en onze aanwezigheid in de vrachtwagen maar al te leuk vindt. Wij ontspannen ook. Mijn voeten hangen inmiddels in de voorruit en de jongens liggen gestrekt in de vrachtwagen. We luisteren muziek, praten en ik droom weg bij de passages. We stoppen om te eten en douchen en slapen bij (benzine)posten. De vrachtwagen is groot, er is slaapplek voor vier en we hebben een tentje mee.

In Santa Fe nemen we afscheid van de chauffeur en nemen we een bus naar de grensplaats Pasos Libros in Argentinie. Daar vinden we een vrachtwagen die ons de grens overneemt. Omdat we de eerste voetbalwedstrijd van Nederland en Chile willen zien, besluiten we een nacht in Uruguaiana, de grensplaats in Brazilie, te verblijven. Zowel Nederland als Chile wint en we dansen in een locale club. Mijn ogen gaan open, dit is dus Brazilie! Hoge hakken, korte rokjes, lage decolletes en FUNK muziek. Ik voel me zwaar underdressed (al ben ik eigenlijk ontzettend 'over'dressed) en het FUNK gaat me ook helemaal niet zo goed af. We verblijven uiteindelijk twee nachten in Uruguaiana, het is weekend en er zijn geen vrachtwagens. De daaropvolgende dag lijkt net zo te gaan. Het is koud en winderig en het kost de nodige moeite om de lol er in te houden. Tot er een lijnbus stopt: ''Chilenos? Subance!''. We springen de bus in, zonder te weten hoeveel het zal kosten. We weten dan ook nog niet dat de Braziliaanse buschauffeur ons zal uitnodigen in zijn huis in São Francisco de Assis. We ontmoeten zijn familie, eten gezamelijk en slapen op een matras op de grond. De volgende dag wekt de buschauffeur ons om 5:00AM en zet ons af bij een benzinepost, alvorens hij begint aan zijn eerste rit. Er stoppen twee autos die ons in één ruk meenemen naar Porto Alegre. En weer een andere auto brengt ons zestig kilometer verder op. Inmiddels is het donker en we overleggen met de medewerkers van een benzinepost. We mogen de nacht slapen in de benzinepost, als we maar voor 6:00AM weg zijn want dan komt de baas. In alle vroegte staan we de volgende dag dus langs de autoweg. Een vrachtwagen met een Braziliaanse chauffeur stopt en neemt ons mee naar São Paulo. De tassen gaan in de laadklep en wij klimmen via de bestuursstoel naar binnen. De passagierskant kan niet open. De chauffeur mag namelijk van zijn werkgever geen lifters meenemen. Er zit een beveiliging op de deur aan de passagierskant; als deze opengaat moet de chauffeur zich verantwoorden bij zijn baas. De chauffeur is een rustige man op leeftijd. Heeft een kookstelletje onder zijn vrachtwagen hangen. Het is verder communiceren met handen en voeten want we verstaan zijn Portugese dialect slecht. Ons Portugese vocabulaire is eveneens nog beperkt. De vrachtwagen is ongeladen en is hiermee onze slaapplaats. De chauffeur zet ons de volgende dag af aan de rand van miljoenenstad São Paulo. São Paulo telt meer inwoners dan dat er in Nederland bij elkaar wonen. We worden afgehaald door een Braziliaanse vriendin van de jongens, waar we een week kunnen verblijven. De week die volgt bestaat uit nog meer voetbalwedstrijden (Nederland wint van Chile!!) en feesten, onder andere in de populaire wijk Villa Magdalena. En met inmiddels vrienden over de wereld wordt het kijken van de wedstrijden een stuk leuker. Ik zie voetbal vanuit de kroeg, strandtenten, op straat, bij mensen thuis en het FIFA Fan Fest. Het FIFA Fan Fest is een publiek evenement georganiseerd door de FIFA. In iedere speelstad is er een. Ik zie en voel de blijdschap, spanning, wanhoop en verdriet en zing mee met Zuid-Amerikaanse voetballiederen, die overigens een stuk beter klinken dan de ''Hup Holland Hup'' of ''Sex met die Kale''. Ik zeg bescheiden dat we er niet zoveel hebben. Ik heb nog nooit zulke volle straten gezien en met zoveel verschillende nationaliteiten gefeest. Ik praat weer eens Nederlands, regel een oranjeshirt en hoor nog meer FUNK.
Daarna gaat Oscar terug naar Santiago en reis ik met Carlos en Maikel door naar Paraty, een koloniaal stadje aan de kust. Alvorens overnachten we in een motel, simpelweg omdat dit de enige betaalbare in de keten is. Eigenlijk vind ik het ook wel eens leuk om in een motel te slapen. De reclameborden met neonverlichting, foute motelnamen (Motel Supreme, Motel Passion, Motel Estrellas) en oprijlanen heb ik zovaak langs de autoweg gezien maar van binnen ken ik ze niet. En ik kijk mijn ogen uit! ... Zoals in een film heeft het een motel in L-vorm, zit de receptioniste achter donker glas, hangt de prijstlijst bij de ingang (betaling per uur, uren of dagdeel), worden particuliere autos in garageboxen gereden, passeren er taxi's. We boeken - via de intercom - onze overnachting. Al met al een fasicnerend gebeuren en anonimiteit ten top! Wij zijn blij met een bed (na week op een luchtbed) en lachen om onze kamers, die behangen zijn met spiegels en de meubels van latex bekleding. De volgende dag zwaaien we Oscar uit en reizen wij door naar Paraty, waar we op een camping verblijven tot begin augustus.

Voor de wedstrijd Nederland - Argentinie reis ik opnieuw af naar São Paulo, in de hoop een ticket voor het stadion te vinden. Dat later onmogelijk blijkt te zijn omdat de Argentijnen tot aan drieduizend dollar voor een ticket betalen. Ik 'couchsurf' bij een Braziliaanse jongen die ik onderweg ontmoet. Heel vriendelijk want alle ho(s)telprijzen rijzen de pan uit. Bij aankomst zie ik nog net de laatste vijf minuten van de nederlaag van Brazilie. Ik doe snel mijn oranjeshirt aan, want iedereen denkt dat ik Duits ben. De volgende dag vier ik een oranjefeest op het Oranjeplein in São Paulo. [Dank Martin!!] Het is de eerste keer dat ik zoveel oranje zie. Het bier vloeit rijkelijk, ik hoor alle Nederlandse (carnavals)nummers, de polonaise gaat en de bekende roeibewegingen worden vanaf de grond gemaakt. Met de metro vertrekken we vervolgens als een oranjesliert naar het stadion. Daar probeer ik nog vergeefs aan een toegangskaart te komen. Het doorhandelen van de kaartjes is verboden en er is veel politie. Daarnaast zijn er veel valse kaarten in de omloop. De ticketprijzen zakken niet en zie ik de wedstrijd uiteindelijk - met een paar Nederlanders - op een scherm tegenover het stadion. We zijn een plukje Nederlanders in Argentinie. Pas hier merk ik de rivaliteit; Brazilianen en Argentijnen liggen elkaar niet, en en helmaal niet op het gebied van voetbal. De Brazilianen zijn voor Nederland en de Argentijnen brullen het voetballied dat speciaal gemaakt is voor dit WK, en contra Brasil.

[Voetballied Argentijnen contra Brazilie]
"Brasil, decime qué se siente / tener en casa a tu papá / te juro, que aunque pasen los años / nunca nos vamos a olvidar / que el Diego te gambeteó / que Cani te vacunó / que estás llorando desde Italia hasta hoy / a Messi lo vas a ver / la Copa nos va a traer / Maradona es más grande que Pelé".

Vertaling:
Brazilië, vertel me hoe het voelt / om de vader (de baas) in huis te hebben / ik zweer op de jaren die komen gaan / we zullen nooit vergeten / dat Diego (Maradona) je voorbij zal dribbelen / dat Cani de goals maakt / dat je huilt van Italië (waar Brazilie tijdens de Semi-finale tijdens het WK in 1990 verloor van Argentinie) tot op vandaag / Je zal Messi zien / Hij gaat ons de beker brengen / Maradona is groter dan Pelé.

Ook blijven ze - gebarend door middel van hun vingers in de lucht te houden - de Brazilianen herinneren aan hun nederlaag. Tijdens de panaltys worden we achter de dranghekken geevacueerd. Ik denk dat we het niet overleefd hadden bij een overwinning. De Argentijnen vieren hun feestje maar de sfeer blijft wat agressief. De Argentijnse supporters zijn zeker niet de meest sportieve mensen.

Voor de finale reis ik door naar Rio de Janeiro. Onderweg ontmoet ik twee Peruanen en twee Argentijnen en we besluiten samen te liften. De groep is groot en we splitsen op. Met de Argentijnen kom ik uiteindelijk aan in Rio de Janeiro, voor de camping van de Argentijnen. Het is een gratis camping in het Sambódromo, een stadion dat speciaal gebouwd is om dé carnavalsparade te zien. Ik ben in Rio de Janeiro en ben in Argentinie. Ik ontmoet heel sympathieke Argentijnen maar ik erger me ook aan een heleboel. Ze zijn met zoveel dat sommige denken dat ze kunnen doen en zeggen wat ze willen. Ze nemen als het ware de stad over. Iedere minuut hoor ik ergens het voetballied contra Brazilie klinken. Al met al zorgt het voor een gespannen sfeer. Het lijkt de Argentijnen niet uit te maken. Ze zijn overtuigd van de overwinning. De voetbalwedstrijd Nederland – Brazilie zie ik in het FIFA Fan Fest op het strand Copacabana. Met zand tussen mijn tenen, een skyline tegen een strak blauwe lucht met de daar tegenover gelegen de Atlantische oceaan zie ik de wedstrijd. Op de dag van de finale ziet strand Copacabana blauw en hoor ik alle voetballiederen. Ik doe wederom mijn oranjeshirt aan; beter dat de Argentijnen lachen omdat we verloren hebben dan dat ze me aanzien voor hun tegenstander - Duitsland. Gedurende de wedstrijd is de spanning voelbaar. Tijdens de tweede helft kom ik op goed geluk Maikel tegen, die ook afgereisd is naar Rio de Janeiro. Duitsland wint, Argentinie huilt en wij feesten. De Argentijnen druipen af, en ik ben opgelucht. Nu zijn er in ieder geval niet zoveel gevechten. Ik slaap die nacht op het strand Copacabana. En wordt wakker door zingende Brasilianen die het strand schoonmaken, ze zingen hun lied contra Argentinie.

[Voetballied Brazilianen contra Argentinie]
"Mil gols / mil gols / mil gols / só Pelé / só Pelé / só Pelé / Maradona cheirador (aspirador)".

Vertaling:
Duizend goals / duizend goals / duizend goals / alleen Pelé / alleen Pelé / Maradona is een coke-snuiver.

Ik glimlach. Wie het laatst lacht, lacht het hardst! Ik sta nog een aantal dagen op de camping, maak mijn debuut in de krant middels een interview en dan verhuizen we naar het hotel met duizend sterren: het strand. Vanwege het WK blijven de prijzen voorlopig nog ver-tien-dubbeld. Ik pak zon op de toeristenstranden Copacabana en Ipanema. Mijn backpack laat ik opbergen op het busstation. De voetbalgekte is over.